قله تفتان

درود🌹قله تفتان با ارتفاعی که در منابع ذکر شده (۳۹۴۱متر)بعنوان بلندترین قله استان سیستان و بلوچستان،در شهرستان تفتان بوده و علیرغم اینکه در لیست قلل طرح سیمرغ رتبه چهاردهم را داراست لیکن از حیث شاخص برجستگی نسبت به نقاط پست و کم ارتفاع اطراف خود، سومین قله برجسته ایران تلقی میشود.این قله به فاصله هوایی و مستقیم الخط ۴۰ کیلومتری خاش ۱۰۰ کیلومتری زاهدان و ۵۵ کیلومتری میرجاوه قرار داشته و یک آتش فشان نیمه فعال است.با وجود اینکه همچون دماوند مخروطی شکیل ندارد،لیکن مسیر صعود آن بسیار زیبا،لذت بخش و دارای مناظر منحصر به خود است.مسیرهای صعود به این قله عبارتند از:(۱)مسیر شمالی،از روستای جَش از دهستان تمین در شمال قله شروع میشود.اختلاف ارتفاع و مسافت تا قله بترتیب ۱۸۸۰ متر و ۱۰ کیلومتر است.دسترسی به این روستا از روستای تمندان در غرب(۳۵ کیلومتر)و از روستای جون آباد درشمال(۷۰کیلومتر)است.(۲)مسیر جنوبی،از روستای تُرشاب از توابع دهستان سنگان و در جنوب قله شروع میشود.اختلاف ارتفاع و مسافت تا قله بترتیب ۱۹۵۰ متر و ۱۰/۸ کیلومتر است.دسترسی به این روستا از جنوب و از شهر خاش در فاصله ۳۵ کیلومتری میسر و آسفالت است.در این مسیر صعود آبشاری بنام زیر هِنگر وجود دارد و گفته میشود حدود ۹۰ متر ارتفاع داشته که البته کمتر شناخته شده است.(۳)مسیر شرقی،از کنار گوسفندسرای عبدالرشیدکهرا زهی در نزدیکی دو روستای سنگان و پاول در شرق قله شروع میشود.اختلاف ارتفاع و مسافت تا قله بترتیب ۱۸۰۰ متر و ۸/۲ کیلومتر است.دسترسی به روستای سنگان از میرجاوه در شمال به فاصله ۶۵ کیلومتر و از خاش در جنوب و به فاصله ۴۵ کیلومتری میسراست.نقاط شروع و فواصل این سه مسیر در نقشه علامت گذاری شده اند.(۴)مسیر غربی که مسیر رایج صعود است و از کنار اردوگاه فرهنگی و تربیتی دره گل در غرب قله شروع میشود‌.دلایلی از جمله:مسیر دسترسی آسفالته از جاده اصلی زاهدان_خاش تا نقطه شروع،مسافت و اختلاف ارتفاع صعود بمراتب کمتر از سایر مسیرها،وجود اردوگاه در ابتدای مسیر و امکان استقرار در شب قبل و یا بعد صعود در آن،وجود پناهگاه مناسب در بین مسیر و در نزدیکی قله،داشتن مسیر زمستانی تا پناهگاه علاوه بر مسیر دره،وجود مسیر تنگ گلو با زیبایی وهم انگیز آن،سوی حرکت غرب به شرق که بعد از مسیر جنوبی برای صعود مناسبتر است،بالاتر بودن سطح ایمنی مسیر و همچنین امنیت منطقه در این جبهه،نزدیک بودن به مراکز درمانی موثر و....،باعث شده این مسیر از دیرباز مورد توجه دوستداران کوهستان باشد به نحویکه میتوان گفت عمده برنامه های صعود در این مسیر اجرا میشوند.برای دسترسی به نقطه شروع در جاده زاهدان_خاش حداقل دو فرعی وجود دارد.ابتدای اولین فرعی بنام(تفتان،تمندان،سردریا)در فاصله ۱۲۰ کیلومتری زاهدان،۵۵ کیلومتری خاش و ۳۹ کلومتری اردوگاه است و آسفالت میباشد،در طول این فرعی ۸۴۰ متر افزایش ارتفاع دارد.دومین فرعی بنام جاده تفتان به فاصله ۱۴۵ کیلومتری زاهدان،۳۰ کیلومتری خاش و ۳۲ کیلومتری اردوگاه بوده و این جاده نیز آسفالت است.ابتدای هر دو فرعی در نقشه علامت گذاری شده اند.نقطه شروع در پارکینگ خارج و یا داخل اردوگاه دره گل است.این فایل نیز از همین محوطه ثبت و برداشت شده است.مسئول اردوگاه آقای یونس کوهبنان هستند و امکان رزرو اتاقها قبل از اجرای برنامه فراهم هست(۰۹۱۵۹۹۱۸۴۱۶) ارتفاع نقطه شروع حدود ۲۹۴۰ متر،مسافت و اختلاف ارتفاع تا قله از مسیر تنگ گلو بترتیب ۸ کیلومتر و ۱۴۲۵ متر است.حدود نیم کیلومتر بعد از شروع و در محدوده دو راهی که با نقطه الف نامگذاری کرده ام مسیر سمت راست از داخل دره گل ادامه و سپس از تنگه ای باوقار و سحرانگیز بنام تنگ گلو با کمی درگیری با سطوح عبور میکند،مسیر چپ نیز با نام شتر راه در واقع مسیر زمستانی میباشد و در صورت وجود برف انباشته در دره و یا بمنظور دوری از چالش در محل تنگ گلو از این مسیر استفاده میشود که با شعاع بیشتری روی دامنه دور زده و از منطقه ای بنام دشت زغال عبور میکند.این دو مسیر در نقطه(ب)کمی بعد از تنگ گلو بهم برخورد کرده و مجدداً از هم دور میشوند و نهایتا در پناهگاه صبح بهم میرسند و سپس با مسیر واحدی بسوی قله میروند.طول مسیر شتر راه و در حدفاصل نقطه (الف) تا(ب) حدود ۷۰۰ متر بیشتر از طول مسیر دره و تنگ گلو در این محدوده بوده لیکن بسیار آسان و ایمن است.برخی گروهها که در برگشت به تاریکی خورده اند به جهت ایمنی بیشتر،از نقطه(ب)وارد مسیر شتر راه شده و مابقی مسیر را روی آن طی میکنند.برجستگی روی قله که در شمال دهانه آتش فشانی(کاسه ها)است قله زیارت یا چهل تن و برجستگی در جنوب آن که مجاور حفره های گوگردیست مادر کوه نام دارد.اطراف این حفره های گوگردی کمی لغزنده هستند و باید ملاحظه کرد.این فایل ارتفاع این دو برجستگی را حدود ۳۹۲۰ متر نشان میدهد،لیکن تابلویی که در محل قله زیارت نصب بوده ارتفاع این قله را ۴۰۵۰ نشان میدهد.همچنین در مسیر برگشت میتوان در محل دو راهی نر کوه این قله را نیز صعود کرد.از محل دو راهی تا قله نر کوه مسافت ۰/۸ کیلومتر و اختلاف ارتفاع ۱۲۵ متر است و حدود یک ساعت به زمان برنامه میافزاید.کل زمان صعود با حضور گروه ۶ الی ۷ ساعت و کل زمان فرود ۵ الی ۶ ساعت میباشد.یک چشمه در میانه دره گل بنام تلخ آب وجود دارد که البته طعم آن تلخ نبود و چشمه دیگری در پایین دست پناهگاه هست که گوگردی میباشد.بهتر است آب مورد نیاز را همراه داشته باشید.رعایت سکوت در محل تنگ گلو با توجه به ریزشی بودن دیواره بالای سر،ایمنی برنامه را افزایش میدهد.شاد،پیروز و تندرست باشید