002 Culemborg Wijk bij Duurstede (Ut)

Begin: NS station Culemborg Eind: Bushalte Steenstraat Wijk bij Duurstede

Langs de Lek
Je zou het niet zeggen, maar ooit had Culemborg de langste spoorbrug van Europa (1868). Een monumentaal restant is nog zichtbaar, want er ligt inmiddels een nieuwe spoorbrug, die het landschap aan de Lek flink domineert.
Langs de Lek is het goed toeven, duizenden (brand, grauwe, nijl, rot)ganzen verblijven in de herfst in dit waterige gebied met kribben, meertjes, dijkjes en vooral prikkeldraad. Die zijn niet zozeer om de wandelaar te pesten als wel het veel van elkaar te scheiden. Het zou het Utrechtse Landschap sieren het gebied hier beter toegankelijk te maken. Met veel bukken, kruipen en klimmen kunnen de barrières worden geslecht, maar comfortabel is het natuurlijk niet.
Naast de Steenwaard, Beusichemsewaard en Buitenwaard, is de Moerbergsewaard het mooist. Je kunt er weliswaar niet bij de Lek in, maar aan de onderkant van de Lekdijk kun je toch een mooi stuk van het gebied zien.
Wat ook opvalt zijn de vele veren die de noord- met de zuidoevers verbinden: Het Culemborgse, Het Beusichemse en het Wijkse veer. Allemaal veerboten die om een centraal punt in het midden van de rivier met een botenlijn van de ene kant naar de andere kant draaien. De pontbaas hoeft op deze manier niet aan het roer te staan. Het stuurt vanzelf.
Het Amsterdam-Rijnkanaal kruist de Lek net voor Wijk bij Duurstede. Via een machtig sluizen complex (Pr Irene Sluizen ten noorden, Pr Marijke Sluizen ten zuiden) kunnen de schepen passeren. De Lek lijkt hier maar een nietig riviertje.
Het eindpunt van dit traject is Wijk bij Duurstede (Dorestad). Destijd een belangrijke handelsstad in de 7de eeuw. Het lag precies (en nog) op het splitsingspunt van Lek en Rijn, terwijl er ook een verbinding naar het Noorden was (Almere (=IJsselmeer) en Wadden). Er is in die tijd flink om het stadje gevochten vanwege zijn strategische ligging.
In latere tijden verzandde de Rijn en moest Wijk de eer aan andere steden, zoals Utrecht en Tiel, overlaten. Van de (Kromme) Rijn die hier naar het noorden stroomt is weinig meer over. De “grensmolen” in Wijk “Rijn en Lek” is beroemd, omdat Jacob van Ruysdaal hem ooit in 1670 heeft geschilderd. De originele molen is er eigenlijk niet meer, maar de fundamenten zijn er nog.